کد مطلب:93725 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:463
الف- اولین مطلب اینكه: مواد غذائی روی كره زمین با اینكه محدود است، ولی تمام نمی شود زیرا گردش دورانی مواد غذائی در موجودات چنان تنظیم شده، كه اگر میلیونها سال مورد بهره برداری قرار گیرد، تغییر محسوسی در آن دیده نمی شود آب دریا به بخار تبدیل شده و بعد به صورت باران برمی گردد، درختان مواد غذائی را از زمین گرفته، و سپس برگها و شاخه های آنها پوسیده، و به كود و مواد غذائی مورد نیاز گیاهان بدل می شود، حیوانات كه از مواد غذائی استفاده كرده پس از مدتی خاك شده و جزء مواد غذائی زمین می گردند، انسان اكسیژن تنفس كرده و گاز كربن پس می دهد، و درختان بر عكس گاز كربن گرفته و اكسیژن پس می دهند.[1]. این مبادلات و گردش دورانی دائما در حال تكرار است، و لذا سفره پایان ناپذیر الهی دائما گسترده و مخلوقات از این خوان نعمت بهره گیری می كنند. یكی از شعراء در این زمینه می گوید: خلق بخشد خاك را لطف خدا چون گیاهش خورد حیوان گشت [صفحه 67] باز خاك آمد شد اكال[2] بشر ذره ها دیدم دهانشان جمله باز جمله عالم آكل و ماكول[3] دان ب- دومین مطلب چگونگی تهیه روزی برای حیوانات مختلف است، بعضی گیاهان مواد غذائی و رطوبت را از زمین می گیرند، بعضی ها از آب (گیاهان شناور) بعضی از هوا، و بعضی از طریق وابستگی به گیاهان دیگر (مانند بسیاری از پیچك ها). حیوانات اعماق دریاها در جائی زندگی می كنند، كه: مطلقا گیاهی نمی روید، چرا كه آخرین اشعه نور آفتاب در اعماق ششصد تا هفتصد متر به كلی محو می شود، و بعد از آن شبی ظلمانی و جاودانی بر آب دریا حاكم است، ولی خداوند روزی آنها را در سطح آب دریا طبخ و آماده كرده، و برای آنها به اعماق دریا می فرستد، گیاهانی كه در لابلای امواج در مقابل نور آفتاب به صورت بسیار زیاد پرورش می یابند، بعد از رسیدن و دادن سهمیه موجودات زنده سطح دریا، سنگین می شوند، و به اعماق دریا فرو می روند همچنین بقایای موجودات زنده سطح دریا به صورت یك موجودات آسمانی به سوی موجودات زنده اعماق دریا فرستاده می شود. گاهی مرغان هوا را نصیب ماهی دریا می كند، و گاه ماهیان دریا را نصیب مرغان هوا، گاه گیاهان را غذای حیوانات قرار می دهد، و گاه حیوانات را غذای گیاهان گوشتخوار، و گاهی از باقیمانده و تفاله غذا یك نوع غذای لذیذی برای نوع [صفحه 68] دیگر می سازد. برای نمونه بعضی از نهنگهای دریائی بعد از تغذیه از ماهیان مختلف، بقایای این حیوانات در لابلای دندانشان باقی می ماند، از این رو به ساحل آمده دهان خود را همچون غاری باز كرده و دسته ای از پرندگان ساحلی وارد آن شده، و بقایای گوشتهای لابلای دندانها را كه غذای لذیذی برای آنها محسوب می شود، بیرون كشیده و می خورند، و عملا مسواك بسیار جالبی به دندانهای این حیوان می زنند، آن هم در عالم همكاری ناسپاسی نكرده، و تا آخرین پرنده از دهانش خارج نشده، دو فك خود را بر هم نمی نهد، و بعد از تمیز شدن دندانهایش دهان را بر هم بسته و راهی اعماق دریا می شود.[4]. كافی است برای درك بیشتر علم و حكمت خداوندی در تدبیر ارزاق انسان در سه دوره جنینی و شیرخوارگی و غذاخوری بیندیشیم، كه: چگونه در مرحله اول از طریق سیستم پیچیده بند ناف و جفت و پیوند مستقیم با خون مادر، و بعد از تولد و در مرحله شیرخوارگی، كه نه دندانی برای جویدن و نه معده و روده آماده ای برای پذیرفتن غذاهای خشن بود از طریق شیر مادر كه غذائی ملایم و مملو از مواد حیاتی بود روزی او را فراهم نمود، شیری كه نه سرد و نه گرم، نه شیرین و نه شور، نه محتاج به جویدن و نه محتاج به فعالیت معده برای هضم بود. در مرحله سوم هم انواع غذاهای مطبوع را برای انسان فراهم نمود و زنگی را در وجود او بنام احساس قرار داد تا گرسنگی و تشنگی را دریابد، و به سراغ این مواد حیاتی رود، و بهترین موقع هم برای صرف غذا همین وقت است، كه زنگ در [صفحه 69] درون وجود انسانی به صدا درآید به قول دانشمند معروف روسی (پاولف): «غذای طبیعی و مفید، غذائی است كه با اشتهاء و لذت صرف شود»[5]. امام صادق (ع) در حدیث معروف مفضل می فرمایند: (ای مفضل، درست بیندیش در كارهائی كه در انسان قرار داده شده، از قبیل غذا خوردن، خوابیدن و آمیزش جنسی و تدبیری كه در آنهاست، خداوند برای هر یك از آنها در طبیعت آدمی، محرك و انگیزه ای قرار داده، تا به سوی آن تحریك شود، گرسنگی، انسان را به سوی غذائی می فرستد كه حیات بدن و قوامش در آن است، و خستگی خوابی را می طلبد كه راحت بدن و تجدید قوا در آن است، و شهوت جنسی او را به آمیزشی دعوت می كند، كه: دوام نسل و بقای نوع آدمی در آن است). (هرگاه انسان این تحركات را نداشت و می خواست از طریق تفكر و به خاطر نیاز بدن به سراغ این امور برود، چیزی نمی گذشت كه بر اثر سستی و كوتاهی هلاك می شد ولی خداوند بزرگ برای هر یك از این نیازمندیهای مهم و ضروری محركی در طبع آدمی قرار داده است كه او را به سوی این امور می راند).[6]. در خاتمه باید گفت تمام شگفتیهای دستگاه آفرینش دلالت بر عقل و تدبیر گسترده ای حاكم بر سیستم خلقت می كند كه هر كدام ما را در راه خداشناسی و معرفت آن مدبر یاری می كند.
اگر در نظام ارتزاق موجودات مختلف از منابع طبیعی دقت و اندیشه شود، نكات جالب و شگفت انگیزی از قدرت خداوندی بر ما روشن می گردد:
تا خورد آب و بروید صد گیا
گشت حیوان لقمه انسان و رفت
چون جدا شد از بشر روح و بصر
گر بگویم خوردشان، گردد دراز
باقیان را مقبل و مقبول دان
صفحه 67، 68، 69.